۲۹ شهریور: آغاز سفر تاریخی فردیناند ماژلان به دور کره زمین

ماژلان در بهار سال ۱۴۸۰ میلادی در خانواده‌ای اشرافی در سابروسا، ویلا رئال، ایالت تراس دوس مونتِس متولد شد. زمانی که تنها ۱۰ سال بیشتر نداشت پدر و مادرش را از دست داد، سپس به نزد برادر بزرگش به دربار رفت و در آنجا به عنوان مستخدم شروع به کار کرد.

در شهر لیسبون با حمایت پسر عمویش توانست تحصیل کند و در زمینه جغرافیا و ستاره شناسی تبحر پیدا کرد. در ۲۰ سالگی اولین سفر دریایی خود را تجربه کرد و همراه با گروهی به هندوستان اعزام شد. در این سفر ماژلان اولین تجریه جنگ دریایی خود را نیز کسب کرد. تجربیان این سفر تاثیر عمیقی بر دیدگاه‌ها و آموخته‌های ماژلان داشت و به نوعی مسیر زندگی ماژلان جوان را تغییر داد. ماژلان بعد از این سفر به ماموریت‌های دریایی دیگر نیز شرکت کرد و در سال ۱۵۱۰ توانست به درجه‌ی ناخدایی برسد ولی بخاطر اشتباهی که در فرماندهی ناوگانش کرد از کار برکنار و به پرتغال بازگردانده شد. بین سال‌های ۱٫۵۱۱ تا ۱٫۵۱۴ در جنگ‌های مراکش شرکت کرد و با وجود مدال‌های افتخار متعددی که دریافت کرد ولی وی را متهم به انجام معاملات غیرقانونی با مسلمانان کردند.

با وجود اینکه از تمامی این اتهامات تبرئه شد ولی پادشاهی پرتغال اعلام کرد که دیگر ماژلان در دولت پرتغال مقامی ندارد. در این شرایط فردیناند ماژلات تصمیم گرفت تا پرتغال و شهروندی پرتغال را ترک کند به اسپانیا برود و نام پرتغالی خود فرنون دِ ماگالیانش را به فرناندو دِ ماگالانس تغییر داد. ماژلان شروع به کار در دربار اسپانیا کرد و خیلی زود توانست با نشان دادن استعداد خود در دربار اسپانیا ترقی کند. در ۱۵ آگست ۱۵۱۸ میلادی ۵ کشتی تحت فرمان ماژلان، سویل را ترک کردند و در طول رودخانه گوادال کوئی ویر به حرکت در آمدند. اما مقامات اسپانیایی در یکی از شهرها بندری به ماژلان پرتغالی‌تبار مشکوک بودند چراکه به هر ترتیب ماژلان یک پرتغالی بود و در آن دوران روابط سیاسی مناسبی میان پرتغال و اسپانیا برقرار نبود، ۵ هفته ناوگان ماژلان را در دهانه‌ی رودخانه نگهداشتند و اجازه حرکت را صادر نکردند تا اینکه سرانجام به دستور پادشاه اسپانیا در ۲۰ سپتامبر اجازه‌ی ادامه‌ی سفر را به ماژلان و ۲۷۰ نفر همراهانش دادند. تا سفر تاریخی ماژلان به‌دور کره زمین آغاز شود.

پرتغالی‌ها که از این سفر آگاه شده بودند چند کشتی جنگی را به تعقیب ماژلان فرستادند ولی موفق به گرفتن ماژلان نشدند. ناوگان او پس از توقف کوتاهی در جزایر قناری به جزایر کیپ ورد رفت و از آنجا راهی دماغه سن اوتین در برزیل شد. ماژلان بخاطر زمستان در نیم‌کره جنوبی سفر خود را کمی به تاخیر انداخت و شروه به ساخت اقامت گاهی برای خود در منظقه پاتاگونی کرد. بدین ترتیب ماژلان بعد از گذشت ۶ ماه کماکان در آغاز راه قرار داشت. در ۲۱ اکتبر ۱۵۲۰ میلادی در ۵۲ درجه‌ی عرض جنوبی ۴ کشتی به دماغه ویرجن رسیدند. عمق زیاد و شوری آب حکایت از آن داشت که بالاخره گذرگاه مورد نظر برای رسیدن به اقیانوس آرام را یافته‌اند. ماژلان ابتدا دو کشتی سان آنتونیو و کونسپسیون را برای کاوش پیش فرستاد. پس از شناسایی کلی مسیر، ناوگان مسافرت دشوار و ۳۷۳ مایلی خود را به درون تنگه آغاز کرد. این گذرگاه که ماژلان آن را به مناسبت فرارسیدن عید اول نوامبر، «گذرگاه همه‌ی قدیسان» خوانده بود اکنون تنگه‌ی ماژلان نامیده می‌شود.

گومس فرمانده‌ی یکی از کشتی‌های زیر نظر ماژلان که ادامه دادن راه را با آذوقه‌ی موجود ممکن نمی‌دانست سایر افسران را با خود همراه کرد و به اسپانیا گریخت. ۳ کشتی باقی‌مانده سرانجام در ۲۸ نوامبر به آب‌های اقیانوس آرام جنوبی وارد شدند. «آرام» نامی بود که ماژلان به دلیل سکون و آرامش این اقیانوس به آن داده بود. در ادامه مسیر کشتی‌های ماژلان به فیلیپین رسیدند، متاسفانه ماژلان با یکی از حاکمان بومی مجبور به جنگ شد و در این جنگ کشته شد. بعد از کشته شدن ماژلان و از دست دادن دو کشتی و نفرات بسیار تیم جستجوگر ماژلان به سفر دریایی خود ادامه داد تا اینکه سرانجام در ۶ سپتامبر سال ۱۵۲۲ یعنی ۳ سال بعد از ترک اسپانیا کشتی ویکتوریا تنها بازمانده کشتی‌های ماژلان و تنها با ۱۷خدمه وارد بندر سویل شدند تا ماموریت دور زدن کره زمین را با موفقیت به پایان برده باشند.

دیگر رویدادهای مهم ۲۹ شهریور (۲۰ سپتامبر)

۱۹۵۴ - اجرای اولین نرم‌افزار نوشته شده با زبان برنامه نویسی فورترن (Fortran). این زبان برنامه‌نویسی توسط مهندسان IBM توسعه داده شده بود. توسعه‌ی این زبان برنامه‌نویسی و تبدیل شدنش به زبانی کامل و تجاری تا سال ۱۹۵۷ طول کشید. لغت FORTRAN از FORmula TRANslator گرفته شده و نشان می‌دهد این زبان برای انجام محاسبات خاص و حرفه‌ای طراحی شده است. فورترن هنوز در پروژه‌های بزرگ کامپیوتری استفاده می‌شود.

این مطلب در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۹۶ به‌روزرسانی شده است.